Waarom zou je lezen?

Dit Handboek jeugdliteratuur is bedoeld voor iedereen die beroepshalve met jeugdliteratuur te maken heeft of te maken krijgt: de (toekomstige) docenten basisonderwijs, hun opleiders, medewerkers van kinderopvangcentra en bibliothecarissen.

In een tijd van ontlezing vraagt iedere leraar zich af hoe je kinderen (weer) aan het lezen kunt krijgen. De vraag is niet alleen hoe je een verandering van de leesattitude van kinderen op gang kunt brengen maar ook hoe je kinderen motiveert om te blijven lezen. Weten waarom je leest, is daarbij een belangrijke ontdekking.

Dit handboek laat zien dat kinderen door literatuurlessen het boek opnieuw kunnen ontdekken en dat zij daarbij indirect of direct ook aan de ontwikkeling van hun literaire competentie werken. De leerlijnen die in dit boek zijn uitgezet, laten het leesproces van kinderen zien van groep 1 tot en met 8. Met de gekozen werkvormen willen de auteurs recht doen aan hun visie op literatuuronderwijs, namelijk: praten over boeken verdiept de leesbeleving en dat motiveert kinderen om meer te lezen. Ze zijn zich daarbij bewust van de verschillen tussen kinderen als het gaat om leeservaring. In het boek is dan ook een onderscheid gemaakt tussen de onervaren lezer, de incidentele lezer en de ervaren lezer.

Voor ieder type lezer is de beginsituatie beschreven en het leesproces dat dit lezende kind doormaakt. In het boek wordt tevens aandacht besteed aan de vaardigheden en kennis die een ‘lees ontwikkelende’ leraar moet hebben of ontwikkelen, wil hij/zij kinderen naar het jeugdboek brengen. Ook bevat het uitgewerkte voorbeeldlessen met lesdoelen, leerinhouden en duidelijke lesopzetten voor alle type lezers.

De noodzaak van dit boek is duidelijk. Als kinderen niet lezen, missen ze een wereld en door kinderen niet op te voeden met boeken valt een deel van onze cultuur weg. Door boeken kunnen kinderen zich niet alleen ontspannen, maar ze bieden hun ook de mogelijkheden nieuwe werelden te ontdekken. Voor alles doen boeken een beroep op het creatief vermogen van kinderen.

Over de auteurs

Petra Moolenaar werkt op de Fontys Hogeschool Kind en Educatie, pabo Tilburg en Veghel en voert een continue strijd tegen de ontlezing. Ze gaf meerdere workshops op de conferenties van ‘Het schoolvak Nederlands’. In 2016 introduceerde ze een leerlijn voor het basisonderwijs, in dit boek werkte ze deze leerlijn verder uit.

Tonny Meelis-Voorma was lerarenopleidier en werkte mee aan verschillen boeken over lezen voor het onderwijs. Verder is haar inzet voor lezen terug te zien in aan
verschillende taal-leesprogramma’s van de schooltelevisie zoals ‘De Sprookjeskast’,
‘Ik, Mik Loreland’, ‘De Schatkast’ en ‘De Leesdas’.