Er zijn voor je kind

Hoe ben je in de 21e eeuw een goede ouder? Hoe krijg je een gezonde band met je kind? Hoe beleef je plezier aan je kind en aan de opvoeding?

Op deze en andere vragen geeft dit boek antwoord. Het is bedoeld voor ouders met een kind tussen de 0 en 6 jaar, om hen te ondersteunen bij de opvoeding. Ook hulpverleners, medewerkers in de kinderopvang, leerkrachten van groep 1 en 2, en artsen kunnen er hun voordeel mee doen.

De auteurs geven aan wat er nodig is voor een veilige relatie tussen ouder en kind. Ze gaan in op valkuilen en risico’s in deze relatie. Tot slot volgen handvatten voor de praktische omgang van opvoeders met een kind. De theorie wordt geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk.

Van één ding zijn de auteurs overtuigd: ‘perfectie is onmogelijk’. Een realistisch en vlot geschreven boek van twee professionals met veel ervaring op het gebied van ouder-kindrelaties.

Over de auteurs

Carla Brok is sociaal-psychiatrisch verpleegkundige; drs. Marilene de Zeeuw is klinisch psycholoog/gedragstherapeut. Zij zijn werkzaam bij het KIDZ-team van RIAGG IJsselland te Deventer, onderdeel van RIAGGZ Over de IJssel, en hebben zich gespecialiseerd in diagnostiek, behandeling en onderzoek op het gebied van vroege ouder-kindrelaties.

Ten geleide
Inleiding

Veiligheid en emotionele beschikbaarheid

1 Veiligheid en emotionele beschikbaarheid
Inleiding
Goed dat er ouders zijn
Veiligheid en emotionele beschikbaarheid
Ingrediënten van emotionele beschikbaarheid: sensitiviteit en nadenken
Gevolg van emotionele beschikbaarheid: zelfvertrouwen en plezier bij ouder en kind
Belang van emotionele beschikbaarheid: gezonde sociale relaties
Perfectie is onmogelijk
Samenvatting
Suggesties voor de praktijk

2 Veilige relaties: op onderzoek gaan en nabijheid zoeken
Inleiding
Contact als voorwaarde voor een veilige relatie
Je bewust zijn van elkaar als voorwaarde voor een veilige relatie
Een veilige relatie als voorwaarde voor op onderzoek gaan
De Cirkel van veiligheid en vertrouwen – afwisseling tussen op onderzoek gaan en nabijheid zoeken
Bron van vertrouwen: op onderzoek gaan
Bron van veiligheid: nabijheid zoeken en contact
Het belang van de Cirkel van veiligheid en vertrouwen
Samenvatting
Suggesties voor de praktijk

Observeren en nadenken

3 Observeren
Inleiding
Kijken is niet objectief
Gekleurde denkpatronen
Aandacht voor het hier en nu
Verschil kunnen maken
Waardevolle opvoeding
Je concentreren op de lichaamstaal van je kind
Aandacht voor de lichaamstaal van jezelf
Gedachten minder serieus nemen en oordelen loslaten
Tijd hebben
Samenvatting
Suggesties voor de praktijk

4 Accepteren van gevoelens
Inleiding
Van lichaamstaal naar gevoelens en gedrag
Acceptatie van de gevoelens van je kind
De basale gevoelens
Belang van acceptatie van gevoelens van je kind
Pijn en verdriet horen bij het leven
Aanwezig zijn in plaats van controle
Acceptatie door imitatie van gevoelens met je lichaam
Beginnende communicatie met je kind
Acceptatie van elk gedrag?
Samenvatting
Suggesties voor de praktijk

5 Valkuilen in de relatie met je kind
Inleiding
Valkuilen in het ouderschap
Ambivalente ouder-kindrelaties
Vermijdende ouder-kindrelaties
Rolomkering: je kind als bron van veiligheid en vertrouwen
Invloed van eigen gehechtheidservaringen op de relatie met je kind
Veilige gehechtheidservaringen
Verworven veilige gehechtheidservaringen
Vermijdende gehechtheidservaringen
Ambivalente gehechtheidservaringen
Invloed van eigen gehechtheidservaringen op de pedagogische stijl naar je kind
Ouderschap in overeenstemming met je waarden
Samenvatting
Suggesties voor de praktijk

6 Risico’s in de relatie met je kind
Inleiding
Haperende of verbroken ouder-kindrelatie
Langetermijn gevolgen van verbroken ouder-kindrelaties
Risico’s voor de relatie: afhaken en hulpeloos-zijn
Risico’s voor de relatie: er op duiken en vijandig-zijn
Verbroken en onverwerkte gehechtheidservaringen
Time-out nemen
Een veilige plek regelen
Aandacht en bedachtzaamheid in het hanteren van eigen valkuilen en gevoelens
Wat als het toch niet lukt om je kind veilig te stellen
Samenvatting
Suggesties voor de praktijk

Praktisch handelen

7 Kalmeren en repareren
Inleiding
Troosten bij verdriet
Geruststellen bij angst
In goede banen leiden van boosheid
Repareren van de relatie met je kind na onbegrip
Jezelf kalmeren
Contact herstellen met je kind
Perfecte ouders worden niet gevraagd
Samenvatting
Suggesties voor de praktijk

8 Opletten en helpen
Inleiding
Letten op je kind: vooruit lopen op situaties
Letten op je kind: grenzen trekken en regels stellen
Valkuil in het letten op je kind: passiviteit
Helpen van je kind: structuur bieden
Valkuil in het helpen van je kind: storen
Plezier hebben in je kind: trots tonen en complimenten geven
Aanpassen aan de leeftijd en het spelniveau van je kind
Aanpassen aan de interesse van je kind
Helpen door woorden te geven aan situaties
Aandacht hebben voor je kind – bewust spelen met je kind
Samenvatting
Suggesties voor de praktijk

9 Steun voor de ouder
Inleiding
Opgroeien tussen meerdere relaties
Praktische steun
Emotionele steun
Een goede band met allemaal
Strijd en buitensluiting
Een goede derde leren zijn
Conflicten oplossen in de juiste relatie
Zonder kinderen overleggen
Samenwerken na een scheiding
Samenvatting
Suggesties voor de praktijk

Verder lezen voor geïnteresseerden en professionals

Bijlagen
Bijlage bij Hoofdstuk 1 – Zelfbeoordelingsschaal emotionele beschikbaarheid
Bijlage bij Hoofdstuk 3 – Bodyscan
Bijlage bij Hoofdstuk 3 – Waarden in het ouderschap
Bijlage bij Hoofdstuk 5 – Gehechtheidstijl en pedagogische stijl
Bijlage bij Hoofdstuk 5 – Welke type kind was je zelf?
Bijlage bij Hoofdstuk 5 – Zelfrapportage Gehechtheidsstijl
Bijlage bij Hoofdstuk 7 – Troosten
Bijlage bij Hoofdstuk 9 – Samenwerken met je partner
Bijlage bij Hoofdstuk 9 – Sociale Steun Vragenlijst