Psychische ziekten en problemen onder allochtone Nederlanders

In de gezondheidszorg worden begrippen als cultuur en religie bijna dagelijks gebruikt, maar het is hulpverleners lang niet altijd duidelijk wat hiermee wordt bedoeld en hoe zij ermee om moeten gaan.

Het boek 'Psychische ziekten en problemen onder allochtone Nederlanders' is gebaseerd op een cultureel antropologisch en kwalitatief sociologisch onderzoek naar de manier waarop allochtone Nederlanders psychische klachten beleven en proberen op te lossen. Aan de hand van opgetekende uitspraken van geïnterviewde personen beschrijft de auteur wat cultuur en religie betekenen en hoe deze begrippen doorwerken in de beleving van psychische ziekten en hulpzoekgedrag. Daarbij worden twee thema’s belicht.

Het eerste is de migratiegeschiedenis van de relatief grootste allochtone bevolkingsgroepen. Aan de orde komen de culturele en religieuze diversiteit en veranderingen binnen die groepen, de rol van volksgeloof en religieuze geneeswijzen en hun verstandhouding met de 'reguliere' zorg. 

Het tweede thema heeft betrekking op de psychische, sociale en culturele problemen. Hier bespreekt de auteur hoe de geïnterviewde personen die problemen zelf ervaren en op welke wijze zij hulp zoeken. Er is tevens aandacht voor aspecten van identiteitsontwikkeling en voor de psychische problemen die daarmee (kunnen) samenhangen. 

Psychische ziekten en problemen onder allochtone Nederlanders biedt hulpverleners en cliënten aanknopingspunten om elkaars visie, verwachtingen en handelingen te begrijpen: de grondslag voor een adequate communicatie en hulpverlening.

Dr. C.B.M. Hoffer (1955) is cultureel antropoloog en socioloog. Hij is als sociaal-wetenschappelijk onderzoeker en trainer interculturele communicatie werkzaam bij GGZ-organisatie Parnassia Bavo Groep.

Voorwoord 

1 Aanleiding, doel en werkwijze
1.1 Introductie: een casus van een Marokkaans-Nederlandse vrouw 
1.2 Inleiding
1.3 Achtergronden en doel van het onderzoek
1.4 ‘Cultuur’ en ‘religie’
1.5 Onderzoeksvraag 
1.6 Onderzoeksstrategie 
1.7 Opbouw van het boek 

2 De multiculturele samenleving en de GGZ 
2.1 Recente geschiedenis immigratie 
2.2 Allochtone Nederlanders en Rotterdammers 
2.3 Culturele, religieuze en etnische diversiteit in gemeenschappen 
2.4 Culturele en religieuze diversiteit en de GGZ 

3 Gezondheidszorg, religie en volksgeloof
3.1 Inleiding 
3.2 Medische paradigma’s
3.3 Dynamiek van medische paradigma’s 
3.4 Wereldreligies en volksgeloof 
3.5 Religieuze geneeswijzen 
3.6 Traditionele Chinese geneeskunde 
3.7 GGZ en alternatieve geneeswijzen 

4 Beleving van psychische ziekten en problemen
4.1 Ervaren ziekten en problemen 
4.2 Cultuurspecifieke ziektebeelden 
4.3 Mantelzorg als intercultureel dilemma 

5 Ziekteopvattingen, hulpzoekgedrag en ervaringen met de GGZ
5.1 Visies op ziekten en problemen 
5.2 Hulpzoekgedrag 
5.3 Zelfhulp 
5.4 Opvattingen over en ervaringen met de GGZ 
5.5 Medisch pluralisme: reguliere en alternatieve benaderingen in de praktijk 

6 Cultuur, identiteit en psychische problemen 
6.1 Inleiding
6.2 Casus van een allochtone Nederlandse vrouw
6.3 Identiteit en identificatie
6.4 Dynamiek van identiteit in de praktijk
6.4.1 Herinneringen aan het land van herkomst
6.4.2 Sociale interactie, leven tussen twee culturen en identiteit
6.4.3 Betekenis van taal en veranderingen daarin
6.5 Dynamiek van identiteit

7 Slotbeschouwing: naar een pragmatische benadering van cultuur
7.1 Inleiding 
7.2 Kennis en open attitude 
7.3 Voorlichting en preventie
7.4 Alternatieve geneeswijzen en de GGZ 
7.5 Identiteitsvorming, psychische problemen van jongeren en de GGZ 
7.6 Mantelzorg en de GGZ